audio with realistic timbre

Experimenteren met 9 smoorspoelen voeding (3)

Klank-tuning m.b.v. de 1e condensator...
Het wisselen van de 1e papier-in-olie (hier 2uF) bepaalt in sterke mate de klank van de voeding! Het wisselen van deze papier-in-olie voor eenzelfde capaciteit van een ander merk heeft een grote invloed op de klank. Ergo: deze condensator kan de voorversterker van "goed" naar "heel erg goed" brengen mits de juiste wordt ingezet.

Een papier-in-olie is geen papier-in-olie... Hiermee bedoelend dat de verschillende merken beluisterd zouden moeten worden om te beoordelen welke in de eigen situatie net dàt beetje meer geeft. In dit geval waren de 1uF/400V Aerovox superieur aan Sangamo, STC, TCC en Dubilier... Let op: in een andere versterker/omgeving zou een ander merk beter kunnen presteren.... !

Een andere (exotische) gelijkrichter...
Zoals vermeld presteert de 5Y3GT bovengemiddeld; eerder is een 5R4GY, RGN 504, RGN 1064 en 6X5GT ingezet met telkens als "winnaar" de 5Y3GT. Als laatste zijn een aantal enkelfasige gelijkrichters ingezet welke in voorgaande projecten een duidelijke verbetering gaven t.o.v. de dubbelfasige gelijkrichters. Ook hier bleek een tweetal RGN564 (mesh) en RGN354 geen duidelijke verbetering met zich mee te brengen t.o.v. de 5Y3GT! Pas bij het toepassen van een meer exotische enkelfasige gelijkrichter, de HG3 van ElectroMecano, was een duidelijke verbetering waarneembaar.

De HG3 in bedrijf.
Dit is een kwikdamp gevulde enkefasige gelijkrichter van Deense makelij uit de 2e wereldoorlog. De anode is een "schoteltje" dat middels een topcap word aangesloten. De gloeidraad is een horizontale "V" welke zich direct onder de anode"schotel" bevindt. Specificaties van de HG3 zijn niet (of nauwelijks) te vinden maar het typeplaatje op de buisvoet vermeld de gloeispanning: 2 Volt bij 1 Amère. De maximale spanning en amperage laat zich raden... Veelal zijn kwikdamp gevulde gelijkrichters ontworpen voor hogere spanningen bij redelijke amperages... 250 Volt bij 25mA geeft in ieder geval geen problemen..

Duidelijk te zien: de blauwe gloed in de buis als gevolg van de kwikdamp. Deze kwikdamp ontsteekt bij het inschakelen van de hoogspanning hetgeen (bij de 1e keer) een schrikreactie kan opwekken...

Wél een fraai gezicht!

Conclusie:
De HG3's geven meer dynamiek en een meer up-front presentatie dan de andere gelijkrichters zonder scherpte of luistermoeheid! Ook is de 3-dimensionaliteit op het podium beter afgetekend. Naar alle waarschijnlijkheid zal een '83 of andere kwikdamp-gelijkrichter in deze schakeling eenzelfde verbetering met zich meebrengen, waarbij de voorkeur uit zou kunnen gaan naar enkelfasige gelijkrichters: DCG's?

Diodes in de gelijkrichting...
Als reactie op bovenstaande kwam een voorstel om eens met diodes aan de slag te gaan. Niet "zomaar diodes", maar "fast soft-recovery controlled avalanche rectifiers", de BYV-26E van Philips. Gezien de verbetering die behaald werd met de HG3 kwikdamp gelijkrichters zou het wel eens zo kunnen zijn dat deze diodes er nog een schepje bovenop doen? Er kan immers meer stroom geleverd worden... Verder wordt de voedingstrafo minder belast (diodes hebben geen gloeispanning nodig) en is het rendement van diodes hoger dan die van (kwikdamp)gelijkrichters...

	De BYV-26E in close-up. In werkelijkheid zijn de huisjes plm. 5mm lang(!). Ze kunnen 1000V bij 1 A verwerken en zijn sneller én schoner dan bijv. de meer gangbare 1N4007... Om de prijs hoef je het in elk geval niet te laten: een paar eurocent, afhankelijk van de hoeveelheid.
	"Ingebouwd"... Eenvoudiger kan haast niet.. Vergeleken bij de HG3's geven deze BYV-26E bijna 20V DC meer! Een kleine weerstandswaarde ervoor in serie is mogelijk, zo ook een capaciteit parallel. Al dit soort dingen kunnen de kwaliteit van de geleverde spanning verbeteren... maar hè, bij de buisgelijkrichters is dit ook niet toepast ( ;-) ).

Resultaat?
Een duidelijk verschil, onmiddelijk hoorbaar! De definitie van laagweergave is beter, het lijkt wel of er in frequentie een paar herzen zijn bijgekomen, géén "loudness-effect"! De pin-point is uitstekend en plaatsing in ruimte / diepte mag er ook zijn. Een beetje "hard" op stemmen, maar zeker niet minder gedefiniëerd. "Kleur" op instrumenten is wat minder, ook hier wat beetje harde klanken. Overall is het beeld uitstekend en interessant om naar te luisteren: zeer goede detailleringl!
Als je de prijs van een goede buisgelijkrichter en de extra wikkeling op de voedingstransformator v.w.b. de gloeispanning omzet in Euro's en dan vergelijkt met de prijs van 2x een BYV-26E....

Addendum...
Om de "harde klanken" te elimineren kan het navolgende worden toegepast: Een kleine hoogfrequent-spoel in serie plaatsen na/met de diodes:

Op een ferrietkern één laag wikkelingen leggen van geïsoleerd draad. In dit geval één meter trafolakdraad op een kerntje met een diameter van plm. 3.5cm.


Links de spoel met ferrietkern, midden de gemeten waarde op de LCR meter (bij 1Khz) en rechts ingebouwd en wel.

En?
Dit haalt duidelijk de hardheid van de klanken! Het geluid is schoner en het stereobeeld wordt met meer gemak en overtuiging neergezet. Kortom, deze spoeltjes horen eigenlijk standaard na de diodes gemonteerd te worden....
Ben benieuwd of deze spoeltjes ook hun invloed hebben op buisgelijkrichters (met name de kwikdampers).

Noot: De uiteindelijke hoogspanning is bij alle gelijkrichters nagenoeg gelijk gehouden door de 1e condensator in waarde te variëren: 1uF~2uF. Een hoorbaar verschil in weergave kwam dus niet door een andere instelling van de voorversterkerbuis a.g.v. een hogere- of lagere voedingspanning!

_______________