MC step-up transformatoren van Tribute en Lundahl

Extra versterking...
Bij gebruik van een mc element is extra versterking benodigd: ipv de gangbare 3~5mV uitgangs spanning bij MM / MD elementen is nu "slechts" een uitgangs spanning van 0.3~0.5mV voorhanden. De meeste (audiofiele) RIAA-correctie versterkers hebben een MM / MD ingang en kunnen geen MC aan, de èchte specialisten daargelaten natuurlijk. Dan nog is de vraag of je bij een ècht audiofiele installatie niet een aparte versterking wilt voor de MC trap, actief danwel passief... Eigenlijk praten we hier over een extra versterking van plm. 20dB.

Phonique.
Een RIAA-correctie versterker met plm. 45dB versterking. Hier is een extra trap benodigd om het signaal van MC elementen tot een acceptabele uitgangs spanning te kunnen versterken. Deze extra versterking is afhankelijk van de eigenschappen van het element: een lage uitgangs spanning heeft meer versterking nodig en v.v., zo ook de uitgangsimpedantie van het element. Veel MC elementen specificeren de optimale ingangsimpedantie van de versterkende trap waarbij (veelal) de waardes van actieve versterkers afwijken van passieve versterkers. Een actieve versterker vraagt extra voeding én een ruisarme buis (ja, de hobby betreft nu eenmaal buizen...) en dus extra componenten. Een passieve versterker is (bijv.) een step-up transformator. Deze zijn behoorlijk compact omdat het micro-signaaltjes betreft die geen gelijkstroom dragen, vragen geen extra voeding en zijn (mits goed ontworpen) helemaal stil. Vanwege deze praktische voordelen is voor een step-up transformator gekozen.

Lundahl.
Deze zweedse leverancier van transformatoren wikkelt mooie trafo's voor zeer acceptabele prijzen. Ze hebben meerdere MC step-up trafo's in het leverprogramma met elk weer verschillende instel mogelijkheden doordat de primaire- en secundaire wikkelingen zelf doorgelust moeten worden. Het kernmateriaal is amorfe en de trafootjes worden geleverd in een mu-metalen behuizing. Voor de hier gebruikte LL1678, specificaties zijn te vinden onder de link, is schema C gebruikt (1:16). Deze trafootjes zijn zeer klein en vinden overal wel een plaatsje...

Tribute
is specialist in transformatoren voor audio toepassingen en maakt kleinsignaal transformatoren op een unieke kern: cobalt-amorfe ringkern. Deze MC step-up transformatoren zijn reeds bekend in DHZ-audio-land en vinden gretig aftrek over de hele wereld. De trafo's worden bij voorkeur op specificatie gewikkeld met één step-up ratio (ideaal) maar kunnen desgewenst ook geleverd worden met meerdere step-up ratio's (concessie). De hier gebruikte exemplaren hebben de volgende specificaties: step-up van 1:15 met een frequentie bereik van 10hz - 235Khz +/- 1dB bij een bronimpedantie van 9ohm. De afwerking is keurig: per trafo een vierkant aluminium bakje met daarin een volledige mu-metalen afscherming met aan de onderzijde de electrische aansluitingen.

De afmetingen van beide step-up tansformatoren vergeleken bij een E88CC...

MC element.
Het hier gebruikte element is een Audio Technica AT F5/OCC welke een bronimpedantie heeft van 12ohm met een uitgangs spanning van 0.3mV, de draaitafel is een Acoustic Linear met SME3012 toonarm. De versterker is de Phonique, zoals eerder vermeld.

Luisteren naar Lundahl... Het inbouwen van deze kleine step-ups is eenvoudig: de afmetingen laten welhaast elke plek toe. Nadat de nodige doorverbindingen op de trafootjes zelf zijn gemaakt, kunnen deze opgenomen worden in de signaalweg waarbij een aparte verbinding met het chassis dient te worden gemaakt om de mu-metalen behuizing te aarden. De Lundahls zetten een schoon geluidsbeeld neer met veel detail. De doortekening op stemmen is goed hetgeen (meestal) inhoudt dat het met de klankbalans goed zit. Lage- en hoge tonen worden overtuigend neergezet en van luistermoeheid is na lang luisteren totaal geen sprake.

Luisteren naar Tribute... Het inbouwen van deze fysiek grotere step-ups vraagt flink wat meer ruimte. Doorverbindingen hoeven niet te worden gemaakt en de trafootjes laten zich eenvoudig monteren m.b.v. de inbusboutjes die tevens de afscherming aan massa leggen. Deze Tributes laten de Lundahls ver achter zich.... Zowel in beeldpresentatie als weergave van hoge - en lage tonen zijn deze step-ups preciezer. De klankkleur is fantastisch goed en wellicht hebben ze daarom een zeer pakkend geluid: LP na LP wordt onder de naald door getrokken met alleen maar de wens naar de volgende LP...

Conclusie.
De Lundahls gaan voor krap 100€ over de toonbank, zijn daarmee zeer interessant en presteren zeer goed voor dat geld. Menig kant-en-klare MC step-up transformator zal de tanden stukbijten op de kwaliteiten van deze kleine step-ups... Tribute is eenvoudigweg van een andere klasse... Voor de prijs van één Tribute kun je een paartje Lundahls aanschaffen, dat is dus een flinke investering... Klinken de Tributes dan ook 2x zo goed? In mijn beleving wel... Natuurlijk is dit subjectief en zal de combinatie met de andere componenten ook meespelen, echter kijkend naar de specificaties en materiaalkeuze durf ik te stellen dat deze winst niet alleen in de combinatie zit.

*

_______________