Inbouw van een Sowter 8347f in een Cyrus Dac-Master
Hier links afgebeeld, de helft van mijn CD-speler, de DacMaster van Cyrus. Deze combineert erg goed met de bijbehorende DiscMaster, vooral omdat er dan van een EAS/EBU connectie gebruik gemaakt kan worden. Dit is een 110ohms digitale 3-aderige kabel, welke er o.a. voor zorgt dat de combinatie gebruik maakt van dezelfde klok. Geloof me, ik heb er legio andere loopwerken op aangesloten maar de DiscMaster werd nooit weggespeeld. Er zullen wel mooiere loopwerken zijn, deze heb ik echter (gelukkig) nog niet in huis gehad... Wat ik ook een voordeel vind van deze dac is dat er verschillende digitale bronnen op aangesloten kunnen worden.
Toch een modificatie?? Ja, het analoge uitgangsgedeelte van de dac maakt gebruikt van een transistor... Weliswaar een mooiere (OPA-zie-ik-je-morgen-nog...), maar toch - een transistor. Nu heb ik niets tegen transistoren, als ze daar gebruikt worden waar hun gebruik gerechtvaardigd is. Dat is mijn installatie dus niet het geval. Tot overmaat van ramp zit er óók nog een bipolaire condensator in de signaalweg! De dac zelf is een AD1862 van Analog Devices. Deze leent zich bijzonder goed voor het modificeren van de analoge uitgangstrap omdat deze dac een stroomuitgang heeft. In de fabrieksklare oplossing zit er èèn transistor, na het hoogaf filter, die fors is tegengekoppeld. Alweer een vies woord! In de rest van de installatie accepteer ik geen terugkoppeling, waarom dan wel in de CD-speler?? Enfin, de stroomuitgang heeft een sterkte van 1mA vanuit de dac zelf. Een weerstand van 100ohm (0,1% metaalfilm) naar (analoge) massa creëert dus een 100mV uitgang. Als we daar nu eens een mooie step-up transformator achter zouden zetten die ook nog eens een beperkte bandbreedte zou hebben waardoor we als bonus ook nog eens het hoogaf filter zouden kunnen weglaten? Na wat zoeken vond ik bij Sowter Engeland de "8347". Dit is een transformatortje, in mu-metaal, met een step-up van 18,7, speciaal ontworpen voor gebruik na een dac met stroomuitgang (voornamelijk voor BurrBrowns). Dat betekent dus dat deze trafo in ieder geval een dc van 1mA kan verwerken! Alsof je op de wenken bedient wordt, kunnen ze je "dat ding" ook nog eens leveren in een gesloten behuizing met lead-outs (uitkomende draadjes) ipv de gangbare uitvoering voor printmontage. Het type nummer krijgt dan een extra "f"-je... Via internet snel een paartje besteld en een goede week later lagen ze reeds op de deurmat. Aan de slag dus! Door de kleine afmeting, circa 4x4cm, kon ik ze goed kwijt in de (niet al te grote) behuizing van de Cyrus. Ze hangen aan de bovenkant, net naast de dac-jes zelf. De lead-outs zijn voldoende lang om hiermee alles te kunnen bedraden - geen extra solderingen/overgangen dus. Het weerstandje voor omzetting van stroom naar spanning kan mooi aan de onderkant van de print worden gesoldeerd, rechtstreeks naar het centrale (analoge) massapunt. De primaire "plus" van de 8347 wordt rechtstreeks op pootje 11 van de dac gesoldeerd, de massa op het centrale analoge aardpunt (of op pootje 12 van de dac). De secundaire gaan vervolgens naar de output, waarbij de massa natuurlijk ook aangesloten wordt op het central analoge aardpunt. Voor de output heb ik èèn van de XLR-aansluitingen gekannibaliseert (2 x signaal en 1 keer massa, afgeschermd). Wèl moest ik nog het printspoortje vanaf de dac (pootje 11dac naar IC182) naar de eerste buffer tansistor doorkrassen, omdat deze anders vrolijk zijn werk bleef doen, en dus geen spanningomzetting toeliet over het geplaatste weerstandje... Dit is (eventueel) snel te repareren door het printspoortje weer door te solderen. Klik hier voor een gedeelte van het schema van het d/a--gedeelte van de DacMaster. Klik hier voor het hele schema (èèn kanaal) Dit zijn wat grotere GIF-bestandjes (plm 400K elk).
Hoe klinkt dat dan? Is het de investering waard? Laat ik even voorop zeggen dat de 8347 secundair niet te veel belast moet worden, maw, als je een (voor)versterker met een lage ingangsimpedantie aansluit, heeft deze modificatie niet veel zin. Ikzelf heb een stappenschakelaar met een 100K weerstand er overheen als ingang op de voorversterker, dus zo'n 55K. Dat gaat prima.
De normale uitgang van de Cyrus is van hoog nivo, de Sowters doen daar nog een schepje bovenop. Het dynamische vermogen lijkt toe te nemen, mooier podium (betere pin-point). Je zou haast zeggen: Het lijkt wel analoger te klinken, om maar eens een clichè te gebruiken. Het verschil in weergave zit 'm vooral in de rust. De Sowters komen ongeveer op 80euro p/st, en is dus een behoorlijke investering. Aan de andere kant heb ik mensen vèèl meer geld zien investeren in dingen die een minder groot effect hadden op de weergave van hun audio installatie (een auto bijvoorbeeld, haha).....
_______________