Een seriestappenschakelaar van AllNic

Zelfbouw(?).
Sinds jaar en dag maak ik mijn eigen verzwakkers, zowel de "serie-" als de "ladder-uitvoering". Bij de eerste staan de weerstanden in serie en wordt de verzwakking gerealiseerd door met de loper een positie te kiezen tussen deze weerstanden. Hierbij zitten alle weerstanden in de signaalweg. Bij de ladder wordt voor elke stap een spanningsdeler gekozen waardoor er maximaal 2 weerstanden in de signaalweg zitten. De schakelaar voor serie bestaat veelal uit twee schakeldekken terwijl er voor de ladder minimaal 4 benodigd zijn. De schakelaars haal ik meestal van beurzen e.d., tweede- hands dus.

Ideaal?
Beide varianten voldoen uitstekend, ze hebben echter één nadeel: een variërende impedantie. Hoe kan dat? In principe is het aan te bevelen de schakelaar zo aan te sluiten dat de bron altijd een vaste impedantie "ziet". De bron wordt dus aangesloten op de vaste contacten van de schakelaar. De loper, waar de verzwakking gekozen wordt, blijft dan over voor de ontvangende zijde. Dit houdt dus in dat deze per schakelklik een andere impedantie zal "zien". Als de ontvangende zijde een buis is, zal deze schakeling de roosterlekweerstand vertegenwoordigen en derhalve klankbepalend zijn: hoe stabieler in waarde de roosterlekweerstand, des te stabieler is het totale geluidsbeeld. Wel eens geconstateerd dat de installatie "beter klinkt" wanneer deze luider speelt?

Oplossing?
Via Acoustic Dimension kreeg ik een tweetal stappenschakelaars toegestuurd: een 100 KiloOhm logaritmische serie-stappenschakelaar en een 600 Ohm logaritmische T-type stappenschakelaar.Over de serie is genoeg gezegd. De T-type is interessanter. Dit type schakelt op drie punten per kanaal waardoor èn de bron èn de ontvangende zijde een vaste impedantie zien! (zie schema. Er is ook een uitvoering voor gebalanceerde circuits: de H-type, waarbij nog twee extra schakelpunten zijn toegevoegd). Slim, maar weegt dit voordeel op tegen het aantal extra schakelpunten? Beluisteren is, denk ik, het meest eerlijke...

Kwaliteit!
De schakelaars zijn ronduit degelijk opgebouwd! De reden waarom ik graag schakelaars "uit de oude doos" gebruik, is die van "solide & betrouwbaar". Dit gaat veelal gepaard met grootte. De schakelaars van Ac. Dim. bewijzen dat dit tegenwoordig ook nog kan. Ze hebben een dikke aluminium frontplaat èn achterplaat met daartussen de PCB's met daarop het schakeltraject en contacten. De printsporen en contacten zijn van "audiofiel" zilver, wat ze daar ook mee bedoelen... Elk dek wordt middels 4 afstandsbussen van elkaar gescheiden en geschakeld met een gemeenschappelijke as die aan de achterzijde is voorzien van een tandwiel waar m.b.v. een inbusboutje de schakelweerstand kan worden ingesteld (!). Het mes dat over de contacten loopt heeft een goede contactdruk en schakelt nauwkeurig. Dit is noodzakelijk daar deze schakelaars 41 standen kennen!! De serie is uitgevoerd met niet-inductieve SMD-weerstanden, de T-type met 1% precisie mini weerstanden. Hier enkele foto's van de serie...

Praktisch?
Omdat er dus over minimaal 1 dek per kanaal geschakeld wordt is deze schakelaar fors qua fysieke afmetingen: 4,5cm x 4,5cm x 7,5cm voor de serie en 4,5cm x 4,5cm x 12,5cm (hxbxd) voor de T-type. Je zal er dus eenvoudig de ruimte voor moeten hebben óf maken... De montage is praktisch: centrale bevestiging bij de as aan de voorzijde met een nokje voor het fixeren van de schakelaar.

Inbouwen...
Om als eerste de kwaliteit van de schakelaar te kunnen beoordelen heb ik besloten om als eerste mijn zelfbouw serieschakelaar te vervangen door de 100K Ac. Dim. uitvoering. Fysiek steekt mijn zelfbouwversie nèt even dieper dan de Ac. Dim. - ruimte genoeg dus (voor de T-type zal straks een andere oplossing moeten worden gezocht...). Het inbouwen is een "fluitje van een cent" en dus snel gerealiseerd:

Met name het kunnen instellen van de schakelweerstand (de overgangsdruk van schakelstand naar schakelstand) is een vondst! Ook bij ietwat microfonische buisjes is het nu mogelijk straffeloos wat "harder te draaien" zonder dat de buisjes gelijk protesteren...

Prestatie.
Heeft een schakelaar invloed? Ja dus. Zoals bekend is een optimaal contact een zegen voor audio. Hier uit zich dat met name in precisie! De absolute plaatsing is beter en ook de volumeregeling laat zich beter te doseren, hoewel dit laatste niet meer dan logisch is met 2 x zoveel stappen... Schijnbaar is een optimaal contact van doorslaggevender belang dan de hoeveelheid weerstanden!

Conclusie.
Gezien de degelijkheid, de instelbaarheid van de schakelaar, de zeer goede gelijkloop tussen de twee schakeldekken en de gebuikte materialen, lijkt deze schakelaar gezien zijn audiofiele kwaliteiten een echte winnaar! Voor €120 wisselt hij van eigenaar en dat vind ik, gelet op voorgaande, een alleszins redelijke èn scherpe prijs!

Te verkrijgen bij: Acoustic Dimension

ps. De T-type zal later worden beluisterd....

_______________