Een prototype uitgangstransformator van Tribute

Deze week (week 44) ben ik bij Tribute op bezoek geweest... Een alles behalve ontspannen reis, niet zozeer vanwege de bestemming maar meer omdat ik juist afgesproken had op de dag dat het sinds 12 jaar weer eens extreem stormde... Over de afsluitdijk rijd je dan alles behalve ontspannen. Maar goed, het was het tochtje meer dan waard! Tribute is een bedrijfje aan huis, door èèn man gerund met zichzelf als personeel..  Hier is duidelijk geen "Mental coach" nodig! Enfin, een leerzame dag met veel ideeën. Éèn van die ideeën betreft een nieuw ontwikkelde uitgangstransformator. Tribute, of eigenlijk Pieter, had een concept uitgangstransformator gewikkeld op een manier die ik nog niet eerder gezien had. Deze transformator is gewikkeld op 5KiloOhm primair naar 8Ohm secundair voor 80 tot 100mA, een 300B kan hier dus probleemloos op aangesloten worden. De bandbreedte ligt tussen 10hz en 40Khz op -1dB. De precieze gegevens over de opbouw mag ik niet geven, ik kan echter nog wel melden dat andere primaire en secundaire impedanties gwikkeld kunnen worden zonder afbreuk te doen aan deze opbouw, neem hiervoor contact op met Tribute. Je begrijpt al dat deze trafo's met mij mee naar huis zijn gegaan.... Ikzelf heb sinds jaar en dag de VanderVeens ("Donuts") als belasting voor mijn eindbuis, tot volle tevredenheid! Deze Donuts presteren goed, horen eenvoudig in het topsegment van uitgangstransformatoren thuis maar worden het meest geroemd om hun laagweergave. Volgens Pieter is dit inherent aan de kernmateriaalkeuze, ringkern dus. Deze kernen hebben een soort opslingering in inductie bij lagere frequenties en dat verklaart dus snel de goede laagweergave(?). In ieder geval mooi vergelijkingsmateriaal! Thuisgekomen (en goed uitgewaaid), ben ik zo snel mogelijk achter de hobbytafel gekropen om deze prototypes een plekje te geven achter de eindbuis, de TJ300B. Bij mij staat deze buis ingesteld op de, klankmatig gekozen, mooiste instelling van 400V B+ met een 1K kathodeweerstand bij 60mA door de buis. Niet echt een zware belasting voor de trafo's dus, maar Pieter verzekerde mij dat ze probleemloos tot 100mA ingezet kunnen worden voordat er sprake is van  kernverzadiging.

Hoe klinkt dat dan?

Eerst een lekker bakkie gezet om even later (mèt bakkie) plaats te nemen op de "sweet-spot" om de eerste klanken van dit prototype te beoordelen. Mijn eerste indruk: Zo! dat gaat niet verkeerd! Wat minder prominent in de laagweergave dan de VanderVeens, wel wat "losser" in het midden/hoog, nog wel korrelig, maar hé, ze zijn nog niet eens ingespeeld! Elke dag een paar uren laten draaien, zeg maar op sap laten komen, is hier nodig. Een paar dagen later (natuurlijk heb ik tussendoor ook zitten luisteren, echt interessant wat er gebeurt tijdens het inspelen!) ben ik weer er weer voor gaan zitten om serieus te luisteren. Het laag is opmerkelijk bijgetrokken, de korrel is bijna uit het hoog verdwenen en ze klinken plastisch, heel open met een iets diepere afbeelding (naar buiten toe) dan de VanderVeens. Het laag van de VanderVeens halen ze (net) niet, maar verder geven ze zeer goed partij! Sterker nog, op sommige vlakken zijn ze nét even beter: natuurlijkheid, oplossender in het hoog (kern materiaal??) en de afbeelding natuurlijk. Nog niet helemaal ingespeeld behoren deze trafo's gewoon tot de top, ik durf te stellen dat als je betere trafo's wilt, je hèèl goed zal moeten zoeken en veel meer geld zal moeten investeren... Pieter vertelde mij namelijk, dat deze trafo's straks, gepot en al, zo rond de 290Euro per paar zullen gaan kosten.. En dan praten we dus over een zèèr goede prijs/kwaliteits verhouding!!!

10-11-2002

De proto's van Pieter staan nu een goede twee weken elke dag een paar uur te spelen, en de laatste paar dagen kon ik geen klankverandering meer constateren, dit gecombineerd met een zeer stabiele pin-point. Dit laatste is voor mij vooral de indicatie dat er niet langer ingespeeld hoeft te worden: Het èchte genieten kan nu beginnen! Vergeleken met de VanderVeen uitgangstransformatoren leveren deze protoypes kwantitatief minder laag, het laag is wel "losser" van het midden, en vervuilt niet. Het hoog is bijna  magisch te noemen, ontzettend schoon (ja, beduidend schoner als de VdV's!), en goed geproportioneerd. Vaak is er een wat al te prominente hoogweergave, waardoor bijvoorbeeld de bekkens/brushes van drum vóór het drumstel geprojekteerd worden. Dat is hier dus zeer zeker niet het geval, machtig mooi in de diepte geplaatst. De VdV's doen dit net even een fractie minder goed, het klinkt letterlijk wat harder.... Het middengebied heeft een fijne minimale romantische kleuring die heel mooi is: net geen amorfe weergave dus, zogezegd. Dat laatste kan zeer goed kloppen want het gebruikte kernmateriaal ligt tegen amorfe aan: 0.05mm, wist Pieter mij te vertellen.

29-11-2002

De transformator heeft nu zijn definitieve vorm aangenomen. Een tijdje geleden heeft Pieter deze langsgebracht om ze natuurlijk ook meteen zelf te kunnen beluisteren. Meteen nadat ik de boodschap had gegeven dat het tweede stel weliswaar aan kracht had gewonnen maar tegelijkertijd wat minder gedetailleerd was, is Pieter aan de slag gegaan. Een paar dagen later belde hij me op met de boodschap dat hij de oplossing had gevonden. Deze transformatoren zijn dus gebracht en aangesloten op de eindversterker. Dat was eigenlijk meteen duidelijk: Meer ruimtelijke weergave met dezelfde kracht! Verder kon de beoordeling niet gaan, ze moesten immers eerst een tijdje meedraaien... Waarom dat toch telkens is, is mij een raadsel, maar elke keer als je een nieuw component aansluit laat dat in eerste instantie feilloos horen waar het beter of slechter gaat om daarna hopeloos terug te gaan in kwaliteit. Pas na een paar dagen inspelen kwamen de èchte kwaliteiten van deze uitgangstransformator naar voren: Veel kracht met ongehoord veel detail! Niets geen "warm" geluid, of "lekkere laagweergave"! Gewoon vèèl beter! Ik heb deze week nog even de VanderVeens ernaast gezet, en die schat ik toch hoog in, en die werden terecht gewezen... Quz laagweergave evenaren deze Tribute's de VdV's, qua transparantie, detail en ruimtelijke weergave moeten ze in de Tribute's toch echt hun meerdere erkennen!. De uitgangen van Tribute zijn hiermee "uitontwikkeld" en klaar voor verkoop. De exemplaren die in mijn bezit zijn (5K naar 8ohm) hebben een bandbreedte van 8hz naar 45kHz bij -1dB gemeten bij 100mA rustroom, prachtig dus! Een kleine opslingering/resonantie (en dus fasedraaïng) komt pas voor vèr boven de 100kHz. Concurrentie kom hier ook maar eens mee aan! De prijs van deze fantastische uitgangen liggen op de 290Euro per paar, hetgeen volgens mij, gezien de kwaliteit van afwerking, de toegepaste materialen en natuurlijk de geluidskwaliteit, een absoluut koopje mag heten!!! Buizen minnend Nederland doe hier uw voordeel mee!

21-02-2003

Afwerking is ook belangrijk! Zo'n losse uitgangstransformator op de versterker is nu niet echt een aantrekkelijk plaatje... ach, misschien voor trafo-fetisjists... In ieder geval wilde ik een afwerking die de trafo zelf eer aan zou doen. De trafo moest ingegoten worden in een mooi bakkie, en daar kun je verschillende materialen voor gebruiken. Tribute zelf gebruikt (nog) ferro voor de bakjes en 2-componenten spul om het geheel mee in te gieten. Ik dacht, kom laten we eens "wat extremer" gaan! De trafo is in een houten bakje ingegoten in zuivere bijenwas! Jaja, Jomanda komt weer om de hoek kijken, hoor ik sommigen denken... Volgens Reiki specialisten zit in bijenwas veel energie en zou dat er ook uit moeten komen.. Het houten bakje past in de filosofie van de laatste tijd: geen afscherming en van brom heb ik zeker geen last: de trafo ligt immers al geruime tijd onafgeschermd op zijn uiteindelijke plek. Tja, makkelijk om bij voorbaat te verbannen naar het voodoo-hoekje maar je kan het natuurlijk ook gewoon eens proberen. Aangezien ik met deze trafo naar Groningen zou gaan om hem in te laten gieten, en het Pieter (Tribute) wel "grappig" leek om dat eens met bijenwas te doen, heb ik dat besteld en meegenomen. Echt praktisch is het niet: je moet dit "au bain Marie" opwarmen en daar gaat behoorlijk veel tijd inzitten gezien de hoeveelheid die per bakje benodigd is (1kg per bakje). Het houten bakje is door Hans Kortenbach gemaakt en, tja, dat kan niemand mooier denk ik... Het hout is Orgeon pine, zeg maar "vurenhout" uit Canada. Zeer evenwichtig klimaat aldaar hetgeen zich vertaald in een zeer regelmatige nerfstructuur (groeiproces). Het bakje is gelakt met Schellak en ingewreven met meubelwas. Ik vind zelf dat het resultaat er mag zijn, esthetisch zeer geslaagd! Pieter was het hier zeker mee eens en is met Hans overeengekomen dat, indien gewenst, de uitgangstrafo's door hem geleverd kunnen worden in een door Hans gemaakt "houten bakje" (tegen redelijke meerprijs). Met bijenwas ingieten gaat nét even te ver...

Oke! Hoor je dat? die bijenwas?? Jazeker! het zoemt erover.... even zonder gekheid, de trafo's klinken wat voller, iets "ronder" wat weergave betreft. Of dat nu de bijenwas is? Ik weet het niet, ik heb de trafo's immers niet gehoord ingegoten in dat 2-componenten spul van Pieter... In ieder geval voegt het niets negatiefs toe, ennu.... wel weer leuk: Weer wat olie op het vuurtje!

_______________