Beta release Emission Labs 300B Mesh

Gaasanode versus "normale" anode...
De eerste buizen die begin vorige eeuw werden geproduceerd hadden een kleine anode van metaal (nikkel) dat letterlijk tegenover de kathode danwel rooster geplaatst was. Later kwam men erachter dat er een betere electronenstroom ontstond wanneer de anode rondom de kathode gebogen werd: er gingen minder electronen verloren omdat de anode niet "gemist" kon worden. Deze anodes werden destijds vervaardigd uit draadvlechtsel: De "gaas-anode". Deze gaas-structuur had(heeft) het voordeel dat het totaal oppervlak van de anode groter is en er dus makkelijker warmteafgifte kan plaatsvinden met als nadeel dat electronen door de gaasstructuur heen kunnen schieten. Luttele jaren later werd deze gaas-anode vervangen door een anode uit massief metaal: een letterlijk dichte structuur, eenvoudiger te construeren met een beter rendement. Hieronder een stukje uit de oude vakliteratuur mbt. tot de (gaas)anode:

De "klank"..
Vooral deze oude buizen met gaas-anodes zijn erg geliefd bij de audiofiel vanwege de bijzondere klankeigenschappen: Een buis met een gaas-anode heeft doorgaans een wat meer "luchtiger" presentatie dan dezelfde buis met een vaste anode. Dit geldt overigens voor zowel diodes, triodes als voor penthodes...

Tegenwoordige productie.
Er is de laatste jaren een ware jacht ontstaan op de "mesh-plate" met als gevolg dat er bizarre prijzen gevraagd (en betaald!) worden voor deze buizen. De tegenwoordige fabrikanten van electronenbuizen spelen hier handig op in door met buizen te komen welke een gaas-anode hebben: TianJin (TJ, FullMusic) uit China en vanuit het voormalig oostblok Alesa Vaic (VAIC), Emission Labs (EML) etc. De eerste (TJ) claimt een gaas-anode maar heeft eigenlijk een vaste anode met hierin gaatjes geboord, de "punched-plate". VAIC heeft kortstondig een productie gehad met echte gaasanodes: gevlochten metaaldraad, en EML had tot voor kort een vaste anode-plaat met hierin een "raampje" waarin gevlochten draad was aangebracht: de "mesh-window". Nu blijkt dat een (betrouwbare) buis ontwerpen met een echte gaas-anode niet gemakkelijk is... Er is immers sprake van een afgenomen rendement omdat electronen door het gaas heenschieten en via andere wegen zich weer "bemoeien" met de electronenstroom: deze electronen zetten zich af op andere plekken waardoor er daar ongewenste stromen onststaan met wellicht ongewilde neveneffecten.

	Hier de oorspronkelijke gaas anode: Geheel opgebouwd uit gevlochten metaaldraad dat voor de stijfheid in een vorm is geperst.
	De gaas anode volgens TianJin: een gestanste blikken plaat.
	De gaas anode volgens VAIC met de ribben voor warmte afvoer direct hierop gemonteerd .
	De gaas anode volgens Emission Labs: gevlochten metaaldraad, opgespannen in een frame waar de koelribben op zijn gemonteerd...
	...en ter vergelijking de kanthal anode van de KR 300b Balloon.

EML 300B Mesh.
EML heeft sinds kort een 2A3 in het programma met een gaas-anode en al langer een '45 met mesh-window welke recentelijk vergeleken is met de vaste anode versie op 6Moons in een Yamamoto A08s versterker (directe link). Jac van de Walle (JacMusic) heeft recentelijk een beta release van de nieuw ontwikkelde EML 300B met gaas-anode beschikbaar gesteld ter "recensie". (Een beta release is een soort proef-productie om eventuele "kinderziektes" gedurende aktueel gebruik te ontdekken en natuurlijk een manier om te vernemen van diverse testers hoe de kwaliteiten zijn). Deze EML 300b heeft een grijze gevlochten draad welke dienst doet als anode en deze is opgespannen in een frame waaraan extra radiatoren zijn bevestigd voor (extra) afvoer van warmte. De hele constructie is opgehangen in een stevig frame en is ondergebracht in een (grote) dikke glazen kolf: Het geheel ziet er zeer verzorgd en imposant uit. De specificaties mbt. de gloeispanning van deze Mesh versie zijn gelijk aan de standaard 300B: 5V/1.3A gloei.

De bijgeleverde testgegevens van de 300B's gekoppeld aan de bijbehorende serienummers.

In de eindversterker...
...staat de KR 300B Balloon ingesteld op een krappe 63mA, 360V hoogspanning bij een automatische instelling mbv. een kathodeweerstand. Dit resulteert in een anode-dissipatie van een kleine 19Watt met daaruit voortkomend een afgevend uitgangsvermogen van plm. 7 Watt. De driver is de '10 welke middels een trafo (1:1) is gekoppeld; het grid van de 300B is dus laagohmig aan massa gelegd (specs. adviseren 100K). De gloeispanning wordt verzorgd door een Tentlabs heater module die ongeacht de gevraagde stroom de spanning op 5 Volt houdt. Wanneer de EML in de versterker geplaatst wordt stelt deze zich nagenoeg gelijk in als de KR: 61mA anodestroom met daaruit volgend iets hogere B+. De buis is mooi stil, geen microfonie oid. en heeft eenzelfde versterking als de KR.

Luisteren...
De eerste geluiden die de EML passeren zijn goed en hebben potentie. Een paar dagen later heeft de buis duidelijk "zijn draai" gevonden: geen veranderingen meer in klank. De EML blijft "rotsvast" op 63mA ingesteld staan en ook bij hogere luistervolumes geeft deze geen krimp. De typerende gaas-anode klank van vroeger is van toepassing: Vergeleken met de KR een iets luchtiger presentatie zonder echter in dynamiek in te boeten. Stemmen worden natuurlijk neergezet zonder scherpte en de laagweergave is meer dan in orde. Waar de EML de meerdere is tov. de KR is de drie-dimensionaliteit: het podium strekt zich nét even verder uit achter en buiten de luidsprekers. De tonale balans is zeer goed waardoor de weergave constant boeit en aandacht vraagt!

De EML 300B in bedrijf op de eindversterker...

Conclusie:
Een 300B met echte gaas-anode welke tonaal zeer correct is en een luchtige weergave combineert met een groot drie-dimensionaal podium zonder in te leveren in dynamiek. De gevraagde prijs (kleine 400 Euro p/paar) maakt het een zeer interessante (eind)buis die zeker overwogen dient te worden bij het ontwerp van een versterker en welhaast zeker een upgrade zal zijn wanneer toegepast ter vervanging van een 300B...

Verkrijgbaar bij (4e kwartaal 2006): JacMusic

*

_______________